Post
autor: Bobik » niedziela, 8 kwietnia 2012, 08:41
A teraz coś jeszcze dla wielbicieli kolei ku przestrodze i pamięci:
Wypadki kolejowe na liniach beskidzkich
Ostatnio polską opinią publiczna wstrząsnęła wiadomość o tragicznej katastrofie dwóch pociągów ekspresowych pod Szczekocinami. Stało się to dla nas inspiracją do poszukiwań materiałów archiwalnych dotyczących wypadków kolejowych na liniach kolei transwersalnej tnącej w poprzek Beskidy, a także ich odgałęzieniach.
Najstarszą wzmianka na jaką się natknąłem, jest informacji o katastrofie kolejowej na stacji Stryszów w dniu 31.08.1925 roku. Wówczas najechały na siebie dwa pociągi osobowy i ćwiczebny wojskowy. Dwa lichej konstrukcji po austriackie wagony pociągu osobowego zostały całkowicie zniszczone , rannych zostało 11 osób w tym jedna śmiertelnie. Rozmiary katastrofy obrazuje załączone zdjęcie z czasopisma przedwojennego „Światowid”.
Do największej katastrofy w historii polskiego kolejnictwa o której to rzadko się wspomina jest katastrofa na stacji Barwałd Średni na linii Kalwaria – Wadowice. Miało to miejsce 24 listopada 1944 roku. Zderzyły się pociąg osobowy Zakopane - Kraków z niemieckim pociągiem towarowym. Pociąg jadący z Zakopanego do Krakowa został na stacji Kalwaria Lanckorona skierowany na trasę okrężną gdyż partyzanci wysadzili tor do Skawiny . Po tym samym torze od strony Wadowic jechał pociąg towarowy wiozący zaopatrzenie dla wojska niemieckiego. Dyżurny w Kalwarii Lanckoronie zorientował się w sytuacji i wysłał za pociągiem lokomotywę, która głośnymi gwizdami starała się ostrzec przed niebezpieczeństwem, niestety bezskutecznie. W wyniku zderzenia zginęło 130 osób, a 100 zostało rannych. Jak na warunki polskie była to katastrofa w stylu Indii lub Egiptu. Nic dziwnego pociągi podczas okupacji były tak przeładowane że ludzie leżeli na dachach. Dziwne jest też że za największą katastrofę kolejową w Polsce uważa się katastrofę z 1980 pod Otłoczynem podczas której zginęło 67 osób. Nieznane są przyczyny dlaczego prasa pomija nieco tę katastrofę.
W latach następnych miały miejsce różne zdarzenia które nie miały charakteru wielkich katastrof, ale towarzyszyły im ciekawe okoliczności o których warto wspomnieć.
Lato 1946 - katastrofa na stacji Kalwaria Lanckorona. Pociąg towarowy jechał ze stacji Stronie po wielkim spadku z wadliwie działającymi hamulcami. Osiągnął ogromną prędkość i wykoleił się na stacji Kalwaria-Lanckorona. Nie ma informacji o ewentualnych ofiarach lub rannych.
16.08.1951 - katastrofa na stacji Dobra koło Limanowej. Pociąg towarowy prowadzony parowozem Ty-2 tendrem naprzód jechał ze stacji Kasina Wielka również po ogromnym spadku. Rozwinął nadmierną prędkość i wykoleił się na zwrotnicach przed stacją. Zginął kierownik pociągu z Nowego Sącza.
Lipiec 1953 – katastrofa na szlaku Sieniawa-Lasek. Pociąg towarowy prowadzony parowozem TkT-1 wskutek nadmiernej prędkości zjeżdżając z przystanku Pyzówka wykoleił się. Parowóz przewrócił się na bok na skarpę. Na szczęście nic się nikomu nie stało.
Sierpień 1953 - niemal nie doszło do zderzenia pociągów osobowych w Sieniawie. Pociąg osobowy Zakopane-Mysłowice prowadzony parowozem Ty-42 prowadzony tendrem naprzód jadąc po olbrzymim spadku na skutek usterki hamulców nie zdołał zatrzymać się na stacji Sieniawa. Szczęśliwie zdążający z przeciwka pociąg zdążył wjechać na inny tor i nie doszło do zderzenia czołowego.
Jesień 1959 – wykolejenie w Męcinie. Z wysokiego nasypu wykoleiło się kilka wagonów towarowych, w tym cysterna z benzyną. Doszło do samozapłonu w promieniu 100 m. Zapaliła się stodoła ze słomą. Część benzyny dostała się do rzeczki i tam się zapaliła. Mieliśmy do czynienia płonącym ciekiem wodnym.
5.09.1960 - katastrofa w Mszanie Dolnej. Ze stacji Rabka Zdrój zbiegły cztery wagony towarowe z węglem przejechały z wielka prędkością stacje w Zarytem i w Mszanie Dolnej, i za stacją najechały na stojący pod semaforem parowóz Ty-2 wracający luzem z Kasiny. Zginął jadący na ostatnim stopniu wagonu towarowego pracownik kolejowy który bał się wyskoczyć w biegu.
13.01.1964 - katastrofa w Marcinkowicach. Ze stacji w Marcinkowicach został wypuszczony pociąg osobowy. Szlak nie był wolny. Pod semaforem stał pociąg towarowy wskutek mgły doszło do zderzenia czołowego. Były ofiary śmiertelne w ilości 10 osób i mnóstwo rannych. Z pobliskiego lotniska aeroklubu w Łososinie samoloty sanitarne przez cały dzień woziły rannych do Krakowa i Warszawy.
Lato 1967 - katastrofa na stacji Raba Wyżna - pociąg mieszany (osobowo- towarowy) z Zakopanego do Chabówki został wpuszczony na tor zajęty przez jadący przed nim pociąg towarowy z popychem. W wyniku zderzenia zginął jeden pasażer pociągu towarowego.
Lipiec 1971 – wykolejenie pociągu osobowego w Skawie. Nocny pociąg osobowy relacji Kraków Płaszów – Chabówka prowadzony przez TkT -48 jadąc z Jordanowa do Chabówki około 1 km przed przystankiem Skawa na skutek wady w torze wykoleił się i zjechał z nasypu. Parowóz zatrzymał się tuż przed brzegiem Skawy, jeden wagon przewrócił się. Poszkodowanych nie było gdyż pociąg był prawie pusty.
23.03.1979 – wydarzenie na stacji Zakopane – pociąg towarowy prowadzony elektrowozem złamał kozioł oporowy na końcu stacji i wjechał na ulicę. Żartowano że maszynista pragnął zrealizować nie spełniony plan dawnego właściciela Zakopanego hr. Zamoyskiego połączenia Zakopanego z Chochołowem i Trsteną.
14.12.1982 - zdarzenie na stacji w Zakopanem. Ze stacji Zakopane zbiegł elektrowóz bez drużyny. Przejechał z olbrzymią prędkością przez Poronin, Biały Dunajec, Szaflary, Nowy Targ i wyhamował na wzniesieniu pod Laskiem. I zjechał z powrotem do Nowego Targu gdzie go złapano.
27.03.1987 – katastrofa w Sieniawie. Pociąg towarowy z Chabówki do Nowego Targu ciągniony przez dwa elektrowozy tuż przed stacją Sieniawa wykoleił się cały skład. Na szczęście nic się nikomu nie stało.
13.08.1987 – wykolejenie w Jordanowie. Na tzw. „Międzywodach” wykoleił się pociąg osobowy relacji Zakopane-Poznań ścinając kilka słupów trakcji elektrycznej. Nie było poszkodowanych.
31.01.2004 roku, około godziny 23:00 doszło do koszmarnego wypadku na szlaku kolejowym pomiędzy Osielcem a Bystrą Podhalańską. Opisuje to lakoniczna wiadomość:
Pasażerowie jadący koleją z Krakowa do Zakopanego muszą liczyć się z utrudnieniami w podróży. Niedaleko Jordanowa na niestrzeżonym przejeździe lokomotywa zderzyła się z samochodem poczym wykoleiła się. Utrudnienia potrwają co najmniej kilkanaście godzin, bowiem wykolejony pociąg zerwał trakcję elektryczną i zniszczył kilka słupów.
Między Osielcem a Chabówką wszyscy pasażerowie są przewożeni autobusami. (PR-1, 2004-02-01)
O godzinie 11:00, JEDYNKA podała dodatkowo, że:
Na Podtatrzu zmiana turnusu i od razu kłopoty z komunikacją. Pasażerowie jadący koleją z Krakowa do Zakopanego muszą liczyć się z kłopotami w podróży. Niedaleko Jordanowa na niestrzeżonym przejeździe lokomotywa uderzyła w naczepę ciężarówki przewożącej drewno poczym wykoleiła się. Na szczęście nikomu nic się nie stało. Podróżni są przewożeni autobusami z Makowa Podhalańskiego do Chabówki, a to dlatego, że na stacji w Osielcu, na którą wcześniej dojeżdżały pociągi, potrzebny jest wolny tor dla pociągu ratunkowego. [...] Przywrócenie normalnego ruchu planuje się na godzinę 22. Lokomotywa została podniesiona i odholowana. [...]
11 czerwca 2004 - to samo miejsce. W tym dniu pewna kobieta jechała z Osielca do Bystrej Podhalańskiej i na fatalnym przejeździe zgasł silnik jej samochodu. Mimo wysiłków z jej strony, nie udało się jej uruchomić samochodu, który stał w poprzek toru. Traf chciał, że właśnie zza zakrętu wypadł pociąg, którego maszynista zauważył za późno przeszkodę i choć zahamował od razu – niemal z pełnym rozpędem wyrżnął w samochód. Kobiecie udało się wyskoczyć zeń w ostatniej chwili... I znów – nikomu nic się nie stało. Ten przejazd jest „czarnym punktem” i niejednokrotnie mogło na nim dość do różnych zdarzeń, jak opisane powyżej…
Już pobieżna analiza zdarzeń wskazuje że bardzo niebezpiecznym odcinkiem jest zjazd z Pyzówki do Sieniawy, gdzie nawet błaha awaria układu hamulcowego może doprowadzić do niewyobrażalnej katastrofy. Niestety, coraz bardziej pogarszający się stan infrastruktury kolejowej może doprowadzić do kolejnych, jeszcze gorszych i straszniejszych w skutkach katastrof kolejowych.
W niniejszym artykule korzystaliśmy informacji z czasopism „Sygnały”, „Parowozik”, ”Światowid” oraz relacji zaprzyjaźnionych kolejarzy.
Opracowali:
Stanisław Bednarz
Robert K. Leśniakiewicz
- jak ja kocham kolej 
