smardz jadalny

Owocnik - wysokość może dochodzić do 20 cm; prawie okrągły, tylko rzadko nieco wydłużony; kapelusz zajmuje 1/2-2/3 wysokosci trzonu; na calej główce znajdują się szerokie zagłebienia, tak zwane alweole, powstają one z żeberek i ścieżek, często faliscie połączonych z sobą; barwa jasnoochrowa albo jasnożółta z odcieniem brązowym; w środku pusty podobnie jak jaśniejszy, jednolicie zabarwiony trzon.

Trzon - średnicy 2-4 cm. Grubieje u podstawy; powierzchnię ma pomarszczoną, pokrytą drobnymi, lepkimi ziarenkami.

Miąższ - białawy, kremowy , kruchy; smak i zapach przyjemne.

Wysyp zarodniów - białawożółtawy.

Wystepowanie - gatunek w Polsce dość rzadko spotykany. Najczęściej rośnie gromadnie, ale spotyka się również pojedynczo wyrastające okazy. Owocniki pojawiają się wiosną, od kwietnia do początku czerwca, w świetlistych lasach łęgowych, raczej na żyznych glebach, bogatych w szczątki organiczne, chętnie na brzegach rzek i potoków, wśród lepiężników, w trawie, na trawiastych skrajach lasów, wsród żywopłotów, na rabatach kwiatowych. Spotykany także w sadach i ogrodach pod drzewami owocowymi. Grzyb ten unika gleb nawożonych.

Gatunek objęty ochroną częściową na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów.

Zastosowanie - smardz jadalny jest smacznym grzybem o specyficznym, delikatnym smaku; w stanie surowym wykazującym słabe właściwości trujące.

Mozliwośc popelnienia pomyłki - smardz jadalny jest bardzo zmienny. Stwierdzono zmienność barw i kształtów, często na tym samym miejscu wystepowania. Bywa mylony z piestrzenicą kasztanowatą, która wytwarza owocniki w tym samym czasie, w lasach iglastych.

Uwagi ogólne - wyróżnia się szereg odmian tego gatunku, różniących się od formy podstawowej głównie barwą i kształtem główki. Odmiana zwykła (Morchella esculenta var. vulgaris) ma ciemnobrązową, czasem prawie czarną główkę, odmiana okrągła (Morcheella esculenta var. rotunda) ma główki kuliste w zarysie i mniej wyraźne żeberka, odmiana ciemna (Morchella esculenta var. umbrina) ma żeberka kontrastująco jasne w stosunku do ciemnych alweoli i odmiana biała (Morchella esculenta var. alba) z główkami prawie białymi. Smardz grubonogi (Morchella esculenta var crassipes) tworzy duże owocniki o szczególnie długich i pękatych trzonach.

Smardze należą do woreczniaków (Ascomycetes), ponieważ ich zarodniki tworzą się w tak zwanych workach siedzących na jamkowatej powierzchni .

''Esculenta'' znaczy jadalna