Gatunek objęty ochroną ścisłą na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów.
Plecha:
Plecha pierwotna bardzo wcześnie zanikająca, skorupiasta. Podecja 10-15(20) cm wysokości i 0,5-2,5 mm średnicy, bladożółte lub zielonkawe, bardzo mocno rozgałęzione, zwłaszcza na szczycie, puste w środku. Brak widocznej gałązki głównej. Rozgałęzienia następują w jednym miejscu, są czterodzielne. Proste gałązki dzielą się następnie kolejny raz czterodzielnie, proces ten wielokrotnie się powtarza. W miejscach rozgałęzień występuje otworek. Plecha kształtem przypomina krzew o zaokrąglonej koronie. Powierzchnia podecjów matowa, bez łusek i kory. W plesze znajdują się zielenice trebouxioidalne, chlorokalne.
Owocniki:
Apotecja lecideowe bardzo rzadkie, brązowe, na szczytach gałązek w górnej części podecjów, 0,2-0,5 mm średnicy. Pyknidy występują na zakończeniach gałązek, zawierają czerwoną galaretkę. Zarodniki jednokomórkowe, bezbarwne, o wymiarach 10-114 x 3-4,5 mikrometrów, po 8 w worku.
Barwienia:
Pd-, K-.
Metabolity wtórne:
Zawiera kwas usninowy, ewiniowy, perlatoliowy, oliwetoriowy, 2-hydroksy-4-metoksylowy-6-pentylowy, benzoesowy i dihydroxyl kwasu benzoesowego.
Podłoże i ekologia:
Rośnie na piaszczystych glebach, na torfowiskach, w otwartych miejscach w lasach szpilkowych.
Występowanie:
Najczęściej w rejonach o umiarkowanym klimacie. Podawana z Afryki (łącznie z Madagaskarem), Euroazji, Ameryki Północnej i Arktyki. Występuje tylko w północnej i wschodniej części Polski oraz w górach od regla górnego po piętro halne. Pojedyncze okazy można znaleźć na torfowiskach i wrzosowiskach. Podawany z Mierzei Wiślanej oraz rezerwatu Bór Chrobotkowy koło miejscowości Lubnia.
Uwagi:
Porost bardzo wrażliwy na zanieczyszczenia powietrza.
Synonimy:
Cenomyce stellaris Opiz, Cladina stellaris (Opiz) Brodo, Cladina stellaris var. aberrans (Abbayes) Ahti, Cladina stellaris var. stellaris (Opiz) Brodo, Cladonia alpestris (L.) Rabenh., Cladonia alpestris f. aberrans Abbayes, Cladonia alpestris f. alpestris (L.) Rabenh., Cladonia alpestris f. chilensis Räsänen, Cladonia alpestris f. sibirica Mereschk., Cladonia stellaris var. aberrans (Abbayes) ined.
Opracował: Grzegorz Gajkowski
|
